PENYAKIT BUAH PINGGANG (NEFROPATI)

Buah pinggang adalah organ yang luar biasa. Di dalamnya terdapat berjuta-juta saluran darah kecil yang bertindak sebagai penapis. Tugas buah pinggang adalah untuk membuang bahan buangan daripada darah.

Kadangkala sistem penapisan ini rosak. Diabetes boleh merosakkan buah pinggang dan menyebabkan ia gagal berfungsi. Kegagalan buah pinggang menyebabakan buah pinggang kehilangan keupayaan untuk menapis bahan buangan, menyebabkan penyakit buah pinggang.

Bagaimana Diabetes Menyebabkan Penyakit Buah Pinggang?

Apabila badan kita mencerna protein yang dimakan, proses ini menghasilkan bahan buangan. Di dalam buah pinggang, berjuta-juta saluran darah yang kecil (kapilari) dengan lubang-lubang yang lebih halus bertindak sebagai penapis. Semasa darah mengalir melalui saluran darah, molekul kecil seperti bahan buangan ini keluar melalui lubang-lubang. Produk-produk sisa ini menjadi sebahagian daripada air kencing. Bahan-bahan yang berguna, seperti protein dan sel-sel darah merah, terlalu besar untuk melalui lubang-lubang dalam penapis tersebut dan kekal di dalam darah.

Diabetes boleh merosakkan sistem penapisan ini. Tahap gula darah yang tinggi membuatkan buah pinggang menapis terlalu banyak darah. Semua kerja-kerja tambahan ini adalah sukar bagi penapis tersebut. Selepas bertahun-tahun, ia akan mula bocor dan protein yang berguna akan hilang melalaui air kencing. Air kencing yang terdapat sejumlah kecil protein didalamnya dipanggil microalbuminuria.

Apabila penyakit buah pinggang didiagnosis awal, semasa microalbuminuria, beberapa rawatan boleh mencegah penyakit buah pinggang menjadi lebih teruk. Jumlah protein dalam air kencing yang lebih besar dipanggil macroalbuminuria. Apabila penyakit buah pinggang didiagnosis semasa macroalbuminuria, tahap akhir penyakit buah pinggang, atau ESRD, biasanya akan berlaku.

Dalam masa itu, tekanan daripada kerja yang terlalu banyak menyebabkan buah pinggang kehilangan keupayaan untuk menapis. Bahan buangan akan mula terkumpul di dalam darah. Akhirnya, buah pinggang gagal berfungsi. Kegagalan buah pinggang, ESRD, adalah sangat serius. Penghidap ESRD perlu menjalani pemindahan buah pinggang atau penapisan darah oleh mesin (dialisis).

Siapakah Yang Berisiko?

Tidak semua orang yang menghidap diabetes mendapat penyakit buah pinggang. Faktor-faktor yang boleh mempengaruhi risiko penyakit buah pinggang termasuk genetik, kawalan gula darah dan tekanan darah.

Semakin baik pengurusan kencing manis dan tekanan darah, lebih rendah risiko untuk mendapat penyakit buah pinggang.

Apakah Tanda-Tanda?

Buah pinggang bekerja keras untuk menggantikan fungsi kapilari jadi penyakit buah pinggang tidak menunjukkan sebarang simptom sehingga hampir semua fungsi buah pinggang hilang. Selain itu, tanda-tanda penyakit buah pinggang tidak khusus. Gejala pertama penyakit buah pinggang ialah cecair sering dihasilkan. Gejala-gejala lain penyakit buah pinggang termasuk tidak dapat tidur, kurang selera makan, sakit perut, lemah, dan kesukaran menumpukan perhatian.

Penting bagi anda untuk berjumpa doktor secara berkala. Doktor boleh memeriksa tekanan darah, air kencing (untuk protein), darah (untuk bahan buangan), dan organ-organ untuk komplikasi lain bagi penyakit kencing manis.

Bagaimana Saya Boleh Mengelakkannya?

Penyakit buah pinggang yang disebabkan oleh diabetes boleh dicegah melalui pengawalan gula darah dalam julat sasaran anda. Penyelidikan telah menunjukkan bahawa pengurusan gula dalam darah yang ketat mengurangkan 1/3 daripada risiko. Bagi mereka yang sudah mempunyai microalbuminuria, risiko untuk mendapat macroalbuminuria telah kurang kepada 1/2. Kajian-kajian lain telah mencadangkan bahawa kawalan ketat gula dalam darah boleh menerbalikkan keadaan microalbuminuria.

Rawatan untuk Penyakit Buah Pinggang

Penjagaan diri

Rawatan yang penting bagi penyakit buah pinggang adalah kawalan ketat glukosa darah dan tekanan darah. Tekanan darah memberi kesan dramatik pada kadar penyakit ini merebak. Walaupun hanya dengan peningkatan sederhana dalam tekanan darah, keadaan ini boleh membuatkan penyakit buah pinggang semakin teruk. Empat cara untuk menurunkan tekanan darah anda iaitu

• mengurangkan berat badan
• kurangkan pengambilan garam
• mengelakkan alkohol dan tembakau
• kerap bersenam

Dadah

Apabila kaedah di atas gagal, ubat-ubatan tertentu mungkin dapat menurunkan tekanan darah. Terdapat beberapa jenis ubat-ubatan untuk tekanan darah, bagaimanapun, tidak kesemuanya sesuai untuk pesakit diabetes. Sesetengah meningkatkan tahap gula dalam darah atau melindungi beberapa gejala gula darah rendah. Doktor biasanya akan memberi pesakit diabetes ubat tekanan darah yang dikenali sebagai perencat ACE.

Perencat ACE dicadangkan untuk kebanyakan orang yang menghidap diabetes, tekanan darah tinggi dan penyakit buah pinggang. Kajian terbaru menunjukkan bahawa perencat ACE, termasuk captopril dan enalapril, akan merencatkan penyakit buah pinggang di samping menurunkan tekanan darah. Malah, ubat-ubatan ini berguna walaupun pada orang yang tidak mempunyai tekanan darah tinggi.

Diet

Satu lagi rawatan yang digunakan oleh doktor untuk macroalbuminuria adalah diet rendah protein. Protein seolah-olah meningkatkan kerja yang perlu dilakukan oleh buah pinggang. Diet rendah protein boleh mengurangkan kehilangan protein melalui air kencing dan meningkatkan tahap protein dalam darah. Jangan sekali-kali memulakan diet rendah protein tanpa berbincang dengan doctor anda.

Kegagalan Buah Pinggang

Apabila buah pinggang gagal berfungsi, dialisis diperlukan. Pesakit mestilah memilih sama ada untuk meneruskan dialisis atau menjalankan pemindahan buah pinggang. Pilihan ini perlu dibuat sebagai usaha berpasukan. Pasukan itu perlulah melibatkan doktor, seorang pakar nefrologi (doktor buah pinggang), seorang pakar bedah pemindahan buah pinggang, seorang pekerja sosial, dan ahli psikologi.